2 Mayıs 2019 Perşembe

1914 yılında Karsdan Muşa yapılan göç

1914 yılında Ermeniler ile Türkler arasında savaşlar çıkınca, Ermeniler Karsdaki Kürtlere saldırırlar. Bu saldırılardan dolayı Karsdan Muş ve Ağrıya büyük bir göç olur.


Kars kökenli olup, bu süreçte Karsdan Muş Xopêr'e (Karaköprü) köyüne göç eden Melle Mehmet Salih Yiğit, "Kürtler Ermeni Soykırımını anlatıyor" isimli kitaba verdiği röportajda, "Türkler Ermenileri öldürüp bazı köylerini yakınca, Ermenilerde Karsdaki Kürtlere saldırdılar" diyor. Yiğit Ermenilerin bu saldırıları sonucunda, Karsdan 700 ailenin Muşa kaçtığını belirtir.

Bu 700 aileden enaz 500ünün Redki olduğunu tahmin ediyoruz. Çünkü Muşdaki Redkiler, o süreçte Muşa göç ettiklerini ve göç edenlerin ağırlıklı olarak Redki olduklarını sık sık dile getirirler. Melle Mehmet'in anlatımlarından da anlaşılacağı üzere,  bu tarih tam olarak 1914 yılıdır. Bu yıllarda Karsdaki Redkilerin başlıca kaçış yerleri, Muş ilçeleri ve Erzurum'un Karaçoban ilçesidir. Karaçoban ilçesi, Muş sınırında olup, Muşdaki Redkilerin yerleştiği alanlara oldukça yakındır.

Karsdan Muşa göç eden Redkilerin bir kısmı daha sonra ortalık yatışınca geri döner. Büyük kısmı oradan kalır. Daha sonrasında Redkilerin Muşa ikinci kitlesel göçü ise, 1926 yılları ile 1930 yılları arasında olan Ağrı Direnişi döneminde olur. Bu yıllarda Redkilerin Iğdırda, Ağrı Dağının etrafındaki bir çok köyü yasak bölge olunca, Redkiler yoğun olarak Ağrı ve Muşa göç ederler.

Bu iki büyük göç haricinde, bazı aileler de daha sonrasındaki yıllarda akrabalarının yanlarına gitme amacı ile Muş ve Karaçobana göç ederler.


3 yorum:

  1. Muştakilerin hepsi aslını inkar eder olmuş. Adamlar kendilerini Bekıri sanıyor. Dedeleri kendilerine Redki diyor, oğullar torunlar Bekıri. Onların bizimle pek alakası kalmamış. Demek bunlar Ermenista kalsaydı, bu sefer de diyeceklerdi biz Ermeniyiz.

    Boşverin, Ağrı, Kars ve Iğdırdaki Redkiler üzerine Redki tanımam. Muş ve Erzurumdakiler bizim yanımızda Redki, Bekırilerin yanında Bekıri oluyorlar. Çift aşiretlilerden Redkilere fayda gelmez.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru söylüyorsun. Aslını inkar eden Redki olamaz zaten. Ağrı, Kars ve Iğdırın gözünü seveyim. Ne yaşadıksa, asla aslımızı inkar etmedik.

      Sil