4 Ağustos 2019 Pazar

Kumki kolundan olan bazı köyler ve yerleşkeler

Redkan aşireti de diğer aşiretler gibi çeşitli kollardan, kabilelerden ve ailelerden meydana gelmektedir. Aileler sülaleleri, sülaleler kabileleri, kabileler kolları meydana getirir. Aşiretleri ise kollar meydana getirir, yani aşiret olabilmek için en az iki kol yani kabilesi olması gerekiyor.  Redki aşiretinin başlıca büyük kolları şunlardır; Kumki, Memki, Çekemi, Heciya, Sılêmana (Hesepêxas), Torına Kosa, Torına Qewişa, Koseyi ve Torına Malbatê.  Bundan önce Malbat kolunu konu alan bir yazı hazırlamıştık. Bu yazımızın konusu ise Kumki koludur.

Kumki isminin kökeni nedir?

Kürtçe bir kelime olan Kumki'nin Türkçe anlamı: külahlı yada takkelidir.  Kumki kabilesine bu ismin verilmesi hakkında üç rivayet vardır;

1: Söylenilene göre Kumkilerin babası kel bir insanmış. Kel olduğundan dolayı yaz-kış başından kumını (takke) çıkartmaz mış. Bu sebepten dolayı çocuklarına Kumki denilmiş.

2: Söylenilene göre Kumkilerin babası, koyunları otlatırken kumını koyunlara fırlatarak koyunların yönlerini değiştirmeye çalışır. Bu sebepten dolayı çocuklarına Kumki denilmiş.

3: Söylenilene göre Kumki ismini ilk alan kişi ile Şolıki ismini ilk alan kişi, öz kardeşlermiş. Onlar küçükken babaları ölür ve şuan Muş Hêrget köyünde yaşayan Ali Ağa'nın ailesinin dedeleri bu iki yeğenini yanlarına alır, ve onları severken de "Kumıkê mın", ve "Şolıkê mın" der, ve isimleri öyle kalır.

Kumki kabilesi kaç sülaledir?

1: Mala Şemê
2: Mala Kırê (Kırêya)
3: Mala Avzet (Ewzi)
4: Mala Axçê
5: Mala Şurqut (Şurquta)
6: Mala Sofiya (Mala Şado)
7: Mala Şero
8: Mala Zêdka (Mala Xas)
9: Mala Qere Bışar
10: Mala İsê Loppo
11: Mala Melle Erep
12: Mala Mexso
13: Mala Aqo (M. Bazê, M. Pero)
14: Mala Xudo (Mala Siyavuşê Xudo)


Kumki kabilesine mensup aileler nereler de yaşıyorlar?

Kumki kabilesinin bağlıca bilinen köyleri şunlardır:
Iğdır'da: Kerimbeyli ve Evci
Ağrı'da: Ziro, Kazlı, Poxana, Keşişê Eli Begê, Qirka, Memıta ve Çelê.
Kars'da: Eskigazi ve Hopwêran.
Muş'ta: Aşağı Page ve Arincik.
Erzurum'da: Herami ve Duman.

Yukarıdaki köylerde bir kaç aile haricin de, neredeyse tamamı Kumki kabilesinden olan Redki köyleridir.


Bu köyler haricin de şu köylerde Kumkiler yaşamaktadır:

Iğdır Aşağı Çamurlu köyünde Aslan ve Kabak aileleri, Iğdır Tacirli köyünde Çiçek ve Üçeş aileleri, Kars Selim Alisofu köyündeki Demir ve Çetinkaya aileleri, Muş Bulanık Hoşgeldi köyündeki Bulut ve Erkuş aileleri, Ağrı Ortayokuş köyündeki Urak ailesi, Van Erciş Exs köyündeki İdem ve Kanpolat aileleri, Muş Oğonk köyündeki Tuncer ailesi, Muş Yukarı Yongalı köyündeki Arslan ailesi, Iğdır Yukarı Alican köyündeki Gül ve Hohri aileleri, Erzurum Mıdırge köyündeki Doğan ailesi, Ardahan Sarzêp köyündeki Baş ve Keleş aileleleri, Ağrı Malxas köyündeki Aslanboğa ailesi, Iğdır Tuzluca (Qulp) merkezdeki Gültekin ve Severli aileleri, Eleşkirt Tahir (Dahar) beldesindeki Gültekin ailesi, Iğdır Tuzluca Pirdemir köyündeki Balık ailesi, Ağrı Yoncalı köyünde Aslan ailesi, Muş Bulanık Arakonak (Odunçor) köyündeki Çelik ailesi, Kars Selim Tuygun köyündeki Gultiken ailesi,  Kağızman Böcüklü köyündeki Dayan, Ağrı Axadevê Mezın köyündeki Narmanoğlu ailesi, Ağrı Tutak Xanık (Kılıçgedik) köyündeki Aydın ve Gültekin ailesi.

Bunların haricinde, soy isimlerini henüz tespit etmediğimiz şu köylerde Kumkiler var: Muş Dêrık (Yücetepe) köyünde, ve Maraş'ın Göksun ilçesinde Kumkili aileler var..


Yukarıdaki her köyün ismine tıklayarak köy ve köydeki ailelerin bilgilerine bakabilirsiniz.



Kumkilerin bir kaç soy ağacı:




Iğdır Kerimbeyli, Evci, Tacirli köyleri, Kars Eskigazi köyü ve Erzurum Karaçoban Duman köyünde yaşayan Mala Zêdka sülalesi. soy ağacı.


Ağrı Poxana, Ziro, Yekmal köyleri ile Erciş Exs köyünün soy ağacı.


Iğdır Yukarı Alican köyünün soy ağacı.


Ağrı Kazlı, Keşiş, Yoncalı köyleri ile Ardahan Sarzêp ile Ölçek köyleri ile Sarıkamış Hopwêran köyünde yaşayan Mala Avzet (Abuzet) sülalesi soy ağacı.


Kerimbeyli köyündeki Öget, Manaz, Çuku aileleri soy ağacı.



Kerimbeyli köyündeki Şen ailesi, Selim Eskigazi'deki Demir ailesi, Selim Tuygun köyündeki Gültiken ailesi ile Selim Alisofu köyündeki Demir ailesinin soy ağacı.

Iğdır Evci, Kerimbeyli köyleri ile Karaçoban Duman köyündeki Mala Şero sülalesinin soy ağacı.


Ağrı Kazlı, Keşiş ve Yoncalı köyleri ile Sarıkamış Hopwêran (Gecikmez) köyü, Erzurum Mıdırge köyü ile Ardahan Sarzêp (Sulakyurt) köyünün soy ağacı.




Bulanık Arincek ve Arakonak (Odunçor) köylerinin soy ağacı.



Evci ve Kerimbeyli köylerinde yaşayan Mala Aqo sülalesi soy ağacı.





Tuzluca merkez, Severli ve Gültekin aileleri.


Ağrı Axadevê Mezın (Yukarı Ağadeve) köyündeki Narmanoğlu ailesi ile Ağrı Tutak Xanık (Kılıçgedik) köyündeki Aydın ve Gültekin aileleri.






16 yorum:

  1. Camurlu koyu mustali koyu evci koyu ozdemir koyu civanli koyu osmAn koyu tuzluca ilcesinde var alican koyu halfelide alibey koyu kircicegi eski adi kiracbag koyu komik agri dagin dibinde bir koy aretan koyu. Bu köylerde de kumki var.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederiz. Ailelerin soy isimlerini öğrendikçe yazıyı güncelleyeceğiz.

      Sil
  2. Kumik bere anlamında kumiklerin yani bizlerin dedesi sürekli kumik bere taktığı için bu isim o zamanki redkan büyüklerince verilmiş. Şolika ise şolik sap saman anlamında fakir olduklarını anlatmak için Şolika denilmiş. Böyle isimler genellikle ailenin durumu haline göre takılırmış. Bunları babam anlatmıştı. Özgür.i

    YanıtlaSil
  3. Biz aslen mus bulanikliyiz retki asiretindeniz suan erzurum pasinlerde yasiyoz yaklaşık nüfusumuz 600 kişi iki koy

    YanıtlaSil
  4. Kazlı, Keşiş, Hopwêran ve Mıdırgedeki ailelerin tamamına Mala Abuzet diyorlarmış eskiden.

    Abuzet'in çocuklarının aldığı soy isimler:

    Aslan (Kazlı)
    Akdeniz (Kazlı)
    Aksoy (Kazlı)
    Doğan (Mıdırge)
    Güner (Kazlı)
    Öner (Kazlı)
    Işık (Kazlı)
    Yıldız (Kazlı)
    Yılmaz (Kazlı)
    Kaya (Keşiş)
    Çetinkaya (Hopwêran)
    Kara (Ölçek)
    Baş (Sarzêp)
    Özdemir (Kazlı)
    Kandemir (Kazlı)
    Budak (Kazlı)
    Aslan (Yoncalı)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğrudur. Ve ek bilgi olarak Mala Avzet ve Abuzi diyenler de var.

      Sil
  5. Kumkiler sülalesi, şu ailerden meydana gelir:

    1: Mala Avzet (Ewzi)
    2: Mala Kırê (Kırêya)
    3: Mala Zêdka (Mala Xas)
    4: Mala Şemê
    5: Mala Şero
    6: Mala Welo
    7: Mala Melle Bıro (Yada Mala Erep)

    Kumkilerin çoğunlu bu ailelerdendir. Bu ailelerin babaları kardeş, yada amca çocuklarıdır.

    Kumkilerin en eski ailesinin, Mala Şemê olduğu söylenir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba abiciğim benim ailem ve köyümde kumki ama akrabalarımız kimdir yada kimler olabilir hiç bir bilgim yok sana soy ağacımi ve geldiğimiz yeri söylesem yardımcı olabilirmisin

      Sil
    2. Merhaba. Kimlerle akraba olduğunu öğrenmenin en sağlam ve kesin yolu, onbir, oniki baba ismi saymaktır. Bunu bilenler tüm akrabalarını bulur. Zaten sitede yüzlerce soy ağacı var. Bir çoğu ile uyar mutlaka.

      Sil
  6. Van Gevaş Kızıltaş köyünde de Kumkili bir aile var. İstanbulda deri işi yapıyorlar.

    YanıtlaSil
  7. Maraşta da Kumkiler var. Heci İbrahim Bulut'un akrabaları. Soy isimleri Antep. Türkleşmişler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Arkadaşlar benim ailemde köyümde kumki ama bu konuda hiç bir bilgim yok bana yardımcı olabilirmisiniz

      Sil
    2. Redki aşireti 11 kabileden meydana gelir. Bu 11 kabilenin babaları kardeştir. Hepsinin toplamına Redki aşireti deniliyor.

      Bu 11 kabile: Hese Pêxas, Heciya, Bekıra, Kumka, Memıka, Torına Redkan, Qayişan, Hiloi, Çekema, Mırdêsa (Mırdêsi) ve Torına Malbatê (Mala Hecî Ozman).

      Sil
  8. Axmaxan yaylasında Ermeniler Redkan aşiretinin Kumki kabilesinin 400 koyununu gasp edip, hepsini gözlerinin önünde keserler.

    YanıtlaSil
  9. Poxana soy ağacında Ali yıldız yok eliye şagule

    YanıtlaSil