7 Haziran 2019 Cuma

Redki Aşiretindeki Torın Sülaleleri

Torın Kürtçe bir kelime olup, Türkçe anlamı soyludur. Eskiden kendi aşiretini yöneten ailelere, Kürtler torın demişler. Bu yazımızda Redki aşitetinin torınlarından bahsedeceğiz.


Redki aşiretinde üç tane torın sülalesi var. Bunlar; Torına Mala Kose, Torına Malbatê ve Torına Qewişa'dır. Bu üç torın sülalesinin, üç kardeşten geldiği söylenir.

Bilindiği üzere, Redki aşireti Revan (Erivan) kökenli bir Kürt aşiretidir. Revan bölgesi Safevi (İran) Devletinin elindeyken, Safevi Devletinden bir heyet, Redki aşiretine devlet nezdinde liderlik edebilecek bir aile bulmak için, Redkileri yaşadığı bölgeye gider. Aşiretin içindeki aileleri gözlemliyorlar. Hangi aile mert ve bilgili ise, liderliği onlara verecekler.

İlk olarak Torına Malbatê sülalesinin evine (yada çadırına) giderler. Torına Malbatê sülalesinden o an evde olan kadın, cimriymiş. Gelen heyete yemeleri için yağ ve çiçal verir. Çiçal bir çeşit lordur. Heyet oradan kalkıp Torına Mala Kose'nin evine gidince, aile çok zengin olmadığı halde, evdeki kadın onlara iki kuzu kestirir. Bunun üzerine torınlık, bu aileye verilir. Ancak, Torına Mala Kose'deki kadın, Torına Malbatê'yi kast ederek:
"O aile benim büyük kadınımın evidir. Redki aşiretinin liderliği o ailenin hakkıdır. Onlara da torınlık verilmeden, biz torınlığı kabul etmeyiz" der.
Bunun üzerine diğer iki kardeşe de, yani Torına Malbatê ve Torına Qewişa sülalerine de torınlık (beylik nişanı) verilir.

Yukarıdaki bilgiler, Kağızman Qereqela Êlya köyündeki yaşlılardan alınmıştır. Torına Mala Kose'nin dedesi olan Slêmanê Kose'nin Heci Cıbirê Kal isimli bir amcası var. Bilindiği üzere Torına Mala Kose sülalesinden önce Heci Cıbir Redki aşiretinin liderliğini yapıyordu. Heci Cıbir'in soyunun anlattığına göre ise;

Safevi Devleti heyeti beylik nişanını yenilemek için Heci Cıbir'in çadırına giderler ancak, kendisini çadırında bulamazlar. Bunun üzerine Torına Mala Kose'nin çadırına giderler. Bunlar gelen heyete koyun kesip, onları çok iyi ağırlarlar. Bunun üzerine Redki aşireti liderliği (beylik nişan) bu sülaleye verilir. Torına Mala Kose'nin büyük dedesi Şeyh Ali, Heci Cıbirê Kal'ın kardeşidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder