On soruda Redkan aşireti

En çok sorduğunuz sorular ve cevapları:
Soru 1:

Zilli (Zilan), Redki aşiretinin bir kabilesi midir?


Cevap 1:

Zilli / Zilla, Redki aşiretinin diğer (eski) adıdır. Ama hala da Ağrının bazı bölgeleri ve Erciş'de Redkiler, Zilli olarak kendilerini tanıtırlar. Mesela 1970lerde devlet tarafından hazırlanan "Aşiretler Raporu"nda Iğdır, Kars, Muş, Erzurum ve Ardahandaki Redkiler Redki adı ile yazılmışken, Ağrıdakiler Zilan ismi ile yazılmış. Başka bir örnek: 1700lü yıllara ait bir Osmanlı belgesinde Şemdin Ağa için Redki aşireti lideri denilmiş. Ama 1800lerde Şemdin Ağa'nın oğlu Hüseyin Ağa için Zilan aşireti lideri denilmiş. Aynı şekilde Rus belgelerinde Guli Cewer Ağa'ya Redki aşireti lideri denilirken, Osmanlı arşivlerinde Guli Cewer Ağa'nın oğlu Eyüp Paşa için Zilan aşireti lideri denilmiş.

Soru 2:

Redki aşireti nerelerde yaşar?

Cevap 2:

Redki aşireti ağırlıklı olarak bu yedi şehirde yaşar: Ağrı, Ardahan, Iğdır, Kars, Erzurum, Muş ve Van. Türkiye dışında ise İran, Irak, Ermenistan, Rusya, Gürcistan, Azerbaycan, Özbekistan ve Kazakistan'da yaşarlar.

Soru 3:

Redki aşiretinin kökeni neresidir?


Cevap 3:

Redki aşireti Irak'dan Şam ve Halep çevresine, Kürt komutan Selahddinê Eyyübi'nin yanına göç ederler. Oradan ise Silvan'a göç ederler. Kışın Silvan'da, yazın ise yaylaları olan Geliyê Zilla'da yaşarlardı. (Geliyê Zilla, Türkçe tam anlamı şöyledir: Zilanlıların vadisi). 1570 yılında Sılêmani Kürt Beyliğinin beyi Behlül Bey ile anlaşamadıkları için Bêski ve Banoki aşiretleri ile beraber Ardahan beyi Yusuf Bey'in yanına göç ederler. Ve o tarihten sonra da Erivan ve çevresine yerleşmeye başlarlar.

Soru 4:

Redki aşiretinin nüfusu ne kadardır?


Cevap 4:

Bu cevabı bilmek çok zor. Ama Redki aşireti sadece Türkiye'de 369 köyde yaşıyor. Nüfuslarının bir milyondan fazla olduğunu tahmin ediyoruz.

Soru 5:

Redki ne demek?


Cevap 5:

Redki, Kürtçedeki redkırın'den (bitirmekten) gelir. Anlamı: yok eden, bitiren demek. Rivayete göre Silvan'ın Kelê köyündeki bir savaşta Mervan kralının askerlerini yok etmişler. Savaşın olduğu bölgeye hala da Gırê Seriya denilir.

Soru 6:

Redki aşireti kaç kabileden meydana gelir?


Cevap 6:

Redki aşireti toplam 13 kabileden meydana gelmektedir.

Soru 7:

Şuan Redki aşiretinin bir lideri var mı?

Cevap 7:

Redki aşiretinin son liderleri Ağrı'da Hacı Mehmet Şerif Bulan, Iğdır'da Hacı Ömer Alagöz idi. İkisi de vefat edince, ihtiyaç duyulması durumunda Redkanlılar ikisinin çocuklarına baş vuruyorlar.


Soru 8:

Redkanlıların en kalabalık olduğu şehir hangisidir?


Cevap 8:

Temmuz 2023 itibari ile tespit ettiğimiz kadarıyla; Redkanlılar, Karsda 95, Ağrıda 85, Iğdırda 46, Muş'ta 39, Erzurum'da 41, Ardahan'da 12, Van'da 35, Edirne'de 2, Bitlis, Erzincan, Diyarbakır, Hatay, Maraş, Ankara, Kayseri ve Eskişehir'de birer, Bayburt dört, Manisa'da da iki olmak üzere, Türkiye'nin toplam 369 köyünde yaşarlar.


Soru 9:

Redkanlıların karekteristik ve fiziki özellikleri nelerdir?

Cevap 9:

Karekteristik özellikleri; Borç verince, istemeye utanırlar. Borçlu olunca, borcunu ödemedikçe borç sahibine görünmeye utanırlar. Aç kalınca yada ne kadar zor durumda olurlarsa olsunlar birilerine söylemeyi gururlarına yediremezler.

Fiziki özellikleri ise; Antropolog E. Pittard Redki aşireti hakkında şöyle yazar (E. Pittard, Race And History, s.366):
"Kürtler uzun boylular. Hepsi 1.68'in üstündedir. Bazı Kürtler, diğerlerine oranla daha da uzun boylular. Örneğin Redki aşireti."


Soru 10:

Redkilerin dili ve dini hakkında bilgi verir misiniz?


Cevap 10:

Redki aşireti Kürtçe'nin Kurmanci lehçesinde konuşur. Kendilerini has bir şiveleri var; nan'a nin, neke'ye meke, neçe'ye meçe, nexwaş'a mexwaş, Xalıt'a Xêlıt, Salıh'a Sêlıh derler. Din olarak da büyük çoğunluğu Müslüman ve Sünni'dir. Ermenistan'ın Senger köyündekiler Êzdi, Gürcistan'ın Karakilisa köyündekiler ve Azerbaycandakilerin bir kısmı Şii ve Irak'dakilerin bir kısmı Hristiyan'dır.