Redki Aşiretinin Eski Köyleri

Şuan Ağrı, Kars, Ardahan, Iğdır, Muş ve Erzurum çevresinde 300 küsur köyde yaşayan Redkilerin tamamı yüz yıl öncesine kadar Rewan ovasında (Erivan-Iğdır) yaşıyordu. Artık Rewan doğumlu Redkiler hayatta değiller ama çocuklarına, torunlarına hangi köylerden geldiklerini anlatmışlar. Şuana kadar tespit ettiğimiz bazı eski Redki köyleri şunlardır:

Redki Aşiretinden Cafer Ağa Bütün Kürtlerin Lideri Seçildi (1847)

171 yıl öncesine (Aralık 1847) ait olan yukarıdaki Rus belgesine göre, Redki aşireti lideri Cafer Ağa, Rus sınırlarındaki bütün Müslüman Kürtlere lider tayin edilmiş. Ve bu bir yasa ile yapılmış.

Redki Aşiretindeki Torın Sülaleleri

Torın Kürtçe bir kelime olup, Türkçe anlamı soyludur. Eskiden kendi aşiretini yöneten ailelere, Kürtler torın demişler. Bu yazımızda Redki aşitetinin torınlarından bahsedeceğiz.

1897 Yılındaki Bir Kitaba Göre Redkiler

1897 yılında hazırlanan aşağıdaki kitapta, Kürt dili, Kürt aşiretleri ve Kürt nüfusu ile ilgili bilgiler verilmektedir. Kitapta Redkilerin yaşadığı yerler ve konumları hakkında da bilgiler verilmektedir.

Gravürlerde Redkan Aşireti

Fotoğraf makinası henüz keşfedilmediğin de (ve keşfedilip de henüz yaygınlaşmadığı dönemlerde), gezginler gördükleri toplumların, önemli şahsiyetlerin gravürlerini yaptırırlardı. Ağaç, metal ve benzeri bir maddenin yüzeyini değişik renkte boyalarla boyadıktan sonra yer yer kazıyarak, oyarak resim yapma ve bu kalıpla resim basma tekniği sanatına ve bu sanatla elde edilen resme, gravür denilmektedir.

Redki Aşiretine Mensup Genç Kızlar - 1880

Kürtler ve Kürt tarihi hakkında paylaştığı belgeler ve resimler ile meşhur Bitlisname Sitesi, bu hafta Redkan aşiretine ait, 1880 yılına ait bir fotoğraf paylaştı.

Redki aşiretinden bir ailenin Rewan kaçışı

Iğdır'dan, Redki aşiretinin meşhur ailelerinden Mala Xano'dan Hamit Cantepe'nin dedelerinin Rewan kaçışı hakkında Êla Redkan'a anlattığı bir olayı aşağıda sizlerle paylaşıyoruz.

Yer isimlerinde Redkilerin izi

Bu yazımız da Redkilerle ilgili yer ve mekan isimlerini vereceğiz.

Ermenistan'daki Qecerevat köyü, ismini şuan torunları Iğdır Pılur köyünde yaşayan Qecer Axa'dan almıştır. Bu köy, onun köyüydü. Ahmedê Gogê'nin doksanlı yıllarda çıkan "Dengê kal û bavê me" isimli kitabında bu köyün yıkıldığını şuan kullanılmadığını söyler.

Iğdır tarihi hakkındaki bir kitapta Redkiler

Nihat Taşdemir tarafından 1996 yılında çıkartılan Iğdır Tarihi adlı kitap, genel olarak herkesi Türk yapan, Türkleri abartılı bir şekilde öven bir kitaptır. Yerleşim yerlerini ve aşiretleri Türkleştirme haricinde, bazı aileler ve aşiretler hakkında da bilgiler vermiştir.

Erivan’da önce Kürtler vardı…

Bazı aydınlar ile siyasiler, Kürtler’i “Mezopotamyalı” şeklinde tanımlar. Gerçeklik ise, Kürt milletinin Anadolu’ya, İran’a ve Kafkasya’ya kadar yayılmış olduğudur.

Bir Redkinin Rewan'da Yaşadıkları

Redki aşiretinden Umut, atalarımızın yurdu Rewan'ı, oradaki köylerimizi, yaylarımızı, mezarlarımızı ziyaret etmek için birkaç yıl önce Rewan'a gider.

Me Ew Redkirin

Beriya vê nivîsê me di derbarê derketina navê Redkan de çend nivîs nivîsîbûn. Di vê nivîsê de jî emê cih bidine baweriyeke din a di derbarê derketina navê Redkan de. Ev baweriya ku di nava gel de berbelav e, cara yekem bi destê malpera Êla Redkan tê nivîsandin.

Redki Aşiretini Tanıyalım

420 yıl önce yazılan Şerefname'de, 161 yıl önce Mela Mahmudê Beyazıdi tarafından yazılan "Camî'yê rîsaliyan û h'îkayetan bi zimanê kurmancî"'de adı geçen Redki aşireti, 400 yıl önceki belgeler de adından söz ettirmiştir. Yüzlerce yıl önce kendilerini tasvir eden gravürler de Kürt Redki aşireti olarak geçer.  Şuan Ağrı, Kars, Iğdır, Muş, Erzurum, Ardahan ve Van'da,  350 küsur köyde yaşayan Redkilerin nüfusu, bir milyon civarıdır.

Redkilerin Revan'daki İzleri: Elegez Köyü

Redki aşirerinin Rewan'daki yüzlerce yıllık köylerinden Elegez Köyü ve Redki aşiretinin yaptığı Pıra Sonê (Sonê Köprüsü).

Redkanlılar Redkan ismini markalaştırıyor

İzmir'de akıl oyunları üretimi yapan Redkanlı bir aile, iş yerlerine Redkan ismini verdi.

Fransız Figaro Gazetesinde Redki Aşireti - Haziran 1930

İran Horasan'ındaki Redkiler

B. Roşeng tarafından 2005 yılında yazılan Kurd li Xorasanê (Horasan'da Kürtler) isimli kitapta, İran Horasan'ındaki Kürt aşiretlerinin isimleri yazılmış.

Liz - Erentepe

Liz (Erentepe Bucağı) Muş Bulanık'a bağlıdır.

Kasor - Arakonak

Kasor (Arakonak) Ağrı merkeze bağlıdır.

Bozat

Bozat köyü Kars Sarıkamış'a bağlıdır.