Patnos’ta Redkanlılar ve Kolozi Sülalesi

Ağrı’nın Patnos ilçesinde Redkan aşiretine bağlı aileler tarihsel olarak önemli bir yer edinmiştir. Bugün Patnos’a bağlı birkaç köyde Redkanlılar yaşasa da, özellikle Patnos merkezde bu aşiretin en eski yerleşenlerinden olan Kolozi sülalesine mensup Taşdemir ailesi dikkat çekmektedir. Kolozi sülalesi, Patnos’un yerlileri arasında köklü bir aile olarak tanınır ve günümüzde de ilçe sosyal yaşamında güçlü bir konuma sahiptir. Ailenin çoğunlu Çay Mahallesinde ikâmet etmektedir.

Ailenin adının kökeni konusunda farklı anlatımlar bulunmaktadır. Bazılarına göre sülalenin büyük dedelerinden birinin adı Koloz olduğundan dolayı bu isim benimsenmiştir. Bir başka rivayete göre ise, dedelerinin başlarına taktıkları büyük başlıktan (Kürtçe koloz) ötürü bu isimle anıldıkları aktarılmaktadır. Bu rivayetler, ailenin kimliğini ve tarihsel hafızasını zenginleştiren kültürel unsurlar arasında yer almaktadır.

Kolozi Sülalesinin Patnos’taki Konumu

Kolozi sülalesi Patnos merkezde geniş bir nüfusa sahiptir. Günümüzde çeşitli siyasi partilerin ve sendikaların ilçe başkanları bu aileden çıkmaktadır. Ayrıca, aileden merhum Şakir Taşdemir, 1977 yılında Patnos Belediye Başkanı seçilmiş ve 1980 darbesine kadar görevde kalmıştır. Aile bireylerinin anlatımlarına göre, Şakir Taşdemir belediye başkanı olarak seçildiği dönemde, Ağrı’daki Redkanlıların önde gelen isimlerinden merhum Hacı Mehmet Sabuncu, bazı Redkan ileri gelenleriyle birlikte Patnos’a giderek kendisine destek vermiş ve bir süre yanında bulunmuştur. Bu olay, Redkanlılar arasındaki dayanışmanın somut bir örneği olarak hafızalarda yer etmiştir. Ayrıca, bugün Patnos’ta “Şakir Taşdemir Caddesi”nin bulunması, onun belediye başkanlığı döneminde bıraktığı izlerin ve hizmetlerinin bir hatırası olarak görülmektedir.

Patnos’taki Taşdemir ailesi, ilçenin Nenacani, Mollaibrahim ve Girêkom köylerindeki Redkanlılar ile de güçlü bağlara sahiptir. Böylece, hem merkezde hem de köylerde sosyal ve akrabalık ilişkileri üzerinden etkili bir birliktelik kurulmuştur.

Patnos Dışındaki Yayılış

Kolozi sülalesi sadece Patnos’la sınırlı değildir. Sülalenin bir kısmı da Erciş’in Dinlence ve Şehirpazar köylerinde, Van’ın Ermeşat ve merkezinde, ayrıca Tarsus’ta, Muş Bulanık’ın Balotu köyünde ve Ağrı merkeze bağlı Aşkale köyünde yaşamaktadır. Bu geniş coğrafi dağılım, Redkanlıların göç ve yerleşim sürecinde Kolozi sülalesinin etkin rolünü göstermektedir. Söz konusu ailelerin yaşadıkları yerler, tarihsel serüvenleri ve soy ağaçları, Nihat Öner’in on yılı aşkın araştırmaları sonucunda hazırlanan Redkanlılar kitabı ile belgelenmiş ve kayıt altına alınmıştır. Bu durum, sözlü gelenekle aktarılan bilgilerin yazılı bir çalışmayla desteklenmesi açısından önemli bir katkı sağlamaktadır. Patnos halkı, Kolozi sülalesine Redkan aşiretinin kadim ismi olan Zilla ismiyle hitap etmektedir. Bu durum, hem bölgesel hafızada aşiretin köklü geçmişini yaşatmakta hem de ailenin Redkan kimliğiyle tanınmasını pekiştirmektedir.

Modern Dönemde Bağların Yeniden Kurulması

Son yıllarda Redkanlılar arasında bağların yeniden güçlenmesinde Êla Redkan sitesinin önemli bir rolü olmuştur. Yaklaşık 15 yıldır aralıksız sürdürülen bu çalışmalar sayesinde, Patnos’taki Redkanlılar ile diğer bölgelerde yaşayan Redkanlılar arasında dostluk, sevgi ve akrabalık bağları yeniden kurulmuş, tarihsel birliktelik günümüz toplumsal ilişkilerinde de canlılık kazanmıştır.

Patnos merkezde Taşdemir ailesi haricinde, Karagöz ailesi de Redkanlıdır. Kaynakçı Hacı Halis Karagöz'e göre aile Eleşkirt'ten Patnos'a göç etmiş. Hacı Halis'in Patnos hastanesi yolunda sanayisi bulunuyor.