Mehrdad İzady, Büyük Ortadoğu ve Kürtler ile ilgili, özellikle etnik ve kültürel konularda çalışmalar üretmiştir. Kürt bir baba ve Belçikalı bir anneden dünyaya gelmiştir. Kansas Üniversitesi'nde tarih, siyaset bilimi ve coğrafya bölümlerinden lisans, Syracuse, New York Üniversitesi'nde uzaktan algılama-kartografya ve uluslararası ilişkiler alanlarında iki yüksek lisans, Columbia Üniversitesi'nde Ortadoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü'nde isedoktorasını tamamlamıştır.
İzady'in "Kürtler" adlı kitabında, Redki Aşiretinden de bahsedilip, yaşadığı yerler ve sürgün yerleri ele alınmıştır. İzady'e göre Redkiler, 16. ve 17. yüzyılda Osmanlı Devleti tarafından yaşadıkları Iğdır ve çevresinden, Kızıl Kürdistan'a (bugün ki ismi ile Karabağ'a), oradan da İran içlerine sürgün edilmişlerdir.
[Yeşil ok işaretleri]
Buda demek oluyor ki, bugün olduğu gibi eskiden de Redki (Redkan) Aşireti, Kürtleri sömüren devletlerin, istediği gibi olmamış ve bu nedenlerden dolayı sürgün edilmiştir. Zira Osmanlı gibi devletler, boyun eğmeyen aşiretleri/insanları sürgün etmeleri ile bilinirdi. 1600'lü ve 1700'lü yıllarda Adıyaman'dan, Yozgat ve çevresine sürgün edilen Reşvan Kürtleri buna örnektir.
İzady'e göre Redki Aşireti 1835 yılında, Sovyet-İran sınırında (Bugün ki Nahçıvan-İran sınırı), Ermenistan-Iğdır sınırında (Bildiğimiz Rewan), Iğdır Tuzluca ve Ağrı'da yaşıyordu. Ağrı'da (Taşlıçay) yaşayanlara Redkan yerine, Redkan aşiretinin bir kolu olan Temexarî kabilesinin ismi yazılmış. Temexarî kabilesi günümüzde de Ağrı Taşlıçay bölgesinde yaşayıp, kendilerini Redkan olarak kabul ederler.
Yukarıdaki haritayı günümüzdeki haritaya uyarlarsak, şöyle bir şey ortaya çıkar.
Haritanın orijinalinde Redkan Aşiretinin yaşadığı yerler sitemiz tarafından işaretlenmiştir.
[Haritalara büyük ekran bakmak için haritaların üzerine tıklayın]
Küçük bir bilgi: Kars Digor'un bazı köylerinde Redkilere, Qerka/Qerki deniliyor.
YanıtlaSilQerka Bıruki'nin bir koludur diye biliyorum. Yanlışın olmasın?
SilBunu iyice araştırmak lazım.
Slm ben digor un başköy köyündenim paylaşımınıza kendi bildiğimce cevap vereyim babamın anlattığına göre size anlatacam başköy retki dir komşu köy olan bostankalede retki ama onlar bize Qerki diyorlar Qerki babamın dediğine göre bölgenin ağası ünvanını taşırmış retki lideri ali ağa başköylü olduğu için bizim köye Qerki diyorlar diğer retki köyleri yağlıca (zıxçi ) donanım (tıllık) bostankale (şeban) başköy (başko)digordaki retki köyleri ama sadece başköye Qerki diyorlar sebebi bu köylere liderlik eden ali ağanın başköylü olmasıydı ve ayrıca bize Qerki diyende sadece retki köyleridir diğer aşiretlere mensup köyler retki retka redkan diyorlar yani kısacası büyüklerin demesiyle Qerki kelimesi liderliği aile büyüklüğünü temsil ediyor ve ayrıca yapmış olduğunuz bilgilendirmeler için teşekkür ederim araştırmalarinıza azda olsa belki yanlışta olsa katkıda bulunduysam ne mutlu bana
SilÇok doğru biz kağızman şabanlıyız redkanlar bize Qerki Qerka derler diğer aşiretler reklam yada redki derler
SilEvet bizede Qerka diyorlar ama redkilerin bir koluyuz babam dedem hep öyle diyor
SilAğrı Yukarı Saklıca (Wêretega Jorê) Köyündeki Redkilerde kendilerine Qerka diyor. Ama yabancılar Redki diyor.
SilQerka bruki koludur kanli koy tepekoy vezin koy halefoglu divik karakale cirgan halefoglu kucuk catma yamanceyir akrabaniz varsa brukisiniz
SilKardeş sen sadece Bıruki aşiretini bildiğin için yorumunu yadırgamıyorum. Ama, üç tana Qerka var. Qerka Bıruka, Qerka Hesena ve Qerka Redka.
SilBiz kim olduğumuzu gayet iyi biliyoruz. Bütün Sovyet Kürtlerine liderlik eden bir aşiretin fertleri, aşiretlerini kaybetmez. Ayrıca Bırukisiniz, Redkisiniz muhabbetti bizde yok. Çünkü Redki aşiretinin yazılı soy ağacı vardır. Aile aile herkes yazılıdır.
Slm abi ben kars selim eskigazi köyünden bizim Aslımı agrı elşkirten gelme bi genco aşireti diyolar bide ratki diyolar ben cok merak ediyom biz tam olarak neyiz dedemin adı afo kuş ama efo cavuş diyolar savaşta kars allah vekberde daglarında teskere almş burya gelmis eleskirtte bir nalbant ukanı varms eski soba at nali demir falan yapyolarms
YanıtlaSilRedkilerin kökeni Diyarbakır Meya Farqîn yani Silvan. Oradan Rewan ve Kızıl Kürdistan (bugün ki ismi Karabağ) oradan İran'a, sonra tekrar Rewan'a. Rewandan ise Iğdır üzerinden, Iğdır ve çevresine göç etmişler.
YanıtlaSilRedki değil, Bekıri Redkinin bir koludur. Kaynaklarda geçen Bakrevan, Bekıri değil, Ermeni Bakrevan krallığıdır. Bazıları Bekıri tarihini yazarken iyi araştırmamış. 500 yıl önceki belgelerde Bekıri değil, Redki ismi var.
Hınek malbat U bav rewan U şamiram hatıne hınek kotol U Kendal ava hatıne rojhılate kurdıstan kalke me mıhe sılamin irane hatiye gelye zilan zewıciye mala heci mıhe deri nıha bıne mal şewana digor U Qereqela elya ıdıre agırye qaqızman U derdora hene evqas xorasana iraneji wanre topkani dıbejın çıqas Raste nızam.
YanıtlaSilSeyfettin Şewo Kaya
Bu haritanın kürtçesi yok mu .Ben bu haritadan istiyorum .Lütfen yardım ediniz ..
YanıtlaSilSelamlar. Kars Ardahan ve Erzurum civarında yaşayan Pirebadî aşireti ile redki ve kaskanlı aşiretlerinin ilişkisi üzerine çalışıyorum. Bilgilerinizi paylaşır mısınız?
YanıtlaSilKars Selim bozkuş köyü ve hasbey köyünde gaskan/gaski ler var. Kars Kürtleri adlı bir kitapta gaskan ların 1000 yıl civarı öncesinde meşhur bir Rus generaline soyları dayanıyormus. Gaski ler dediğim bu köy ve civarlarında çok eskiden beri ikamet etmekteler civardaki çoğunluk ise redki aşireti ve onlar rewan tarafından gelmiş. Aralarında komşuluk dışında bir bağ yok. Bu arada annem gaski babam redki :)
SilMerhabalar Bizde Mardin Nusaybine gelmiş dedemler Kaskanli Aşiretine mensubuz Facebooktan Umut akdeniz ismi ile ulaşabilirsiniz
SilSelamlar benim soyadım CAN bizde kars dan göç etmişiz zamanında araştırma yapıyorum tam olarak bulamadım acaba kars ın hangi aşiretinden olabilirim saygılar
YanıtlaSilSelamlar soyadim CAN bizde zamaninda kars dan göç etmişiz araştırma yapıyorum acaba ben hangi aşiretindenim bulamadım yardımcı olursanız sevinirim
YanıtlaSilKars'ın hangi köyünden? Karsa nereden gelmişsiniz, kimlerle akrabasınız? Kaç baba-dede ismi sayabiliyorsunuz? Ona göre belki yardımcı olabiliriz.
SilBizim köy Kars Digor avareş bölgesinden ağrı Eleşkirte göç etmişler kimi kumki kimi redkiyiz diyor ama yukarıdaki yorumlarda Qirka Qirki gibi isimleri görünce jeton düştü çünkü bizim koyun adı QİRKA
SilMerhaba Qirka'da hangi aileler Redki? Sizin soy isminiz nedir?
SilSlm Qirkada bütün aileler redki kimi kumkiyiz diyor redkinin bir kolu köye sonradan gelen bir kaç aile dışında keskin Kılıçarslan demir arslan Taşdemir yıldırım güllü Tekgöz durmuş bunlar redki yada kumki ama avareşten gelmiş hepsi köyün ismi hep merak uyandırdı buradaki yorumları görünce şaşırdım Qerki ve Qirka isminin benzerliği şaşırttı diyor revan Aras bölgesinden yada siz yardımcı olabilirsiniz sevinirim 1700 lü yıllarin ortalarına kadar yaşamış dedelerimin isimlerini biliyorum yardımcı olabilecek varsa söylerim isimleri
SilMerhaba. Kumki, Redki aşiretine bağlı bir sülalenin ismidir. Bende bu sülaledenim.
SilAvesreş, Digor, Iğdır ve Erivan arasında bir nehrin ismidir. Redkiler bu nehrin etrafında yaşıyordular.
Rewan ise, Iğdır ile Erivan'ı içine alana ovaya Kürtlerin verdiği bir isimdir.
Kaç baba ismi sayabiliyorsan yaz, kimlerle yakın akraba olabileceğinize bakalım.
Öncelikle teşekkür ederim ilk olarak memed ağa 1810 doğumlu olduğu düşünülüyor babası evlo onun babası Mahmut mısto ve Şemo şemdin ağa olarak ta biliniyor bu sıralama memed ağadan sonra net doğru olmayabilir bir söylentiye göre Qirka olan köyün ismi çok eskiden gunde hesen olarak da biliniyor bu konuda bağlantılarınız varsa yardımcı olursanız çok mutlu oluruz
SilTam olarak baba isimlerini net, doğru olarak öğrenirseniz, belki bir şeyler buluruz.
SilMehmet Ağa babası evlo babası memud babası mısto babası şemo (şemdin ağa)
YanıtlaSilSizin aile Ağrı Ziro köyündeki Aslan ailesi (Mala Feqi Hesen) yada Kars Selim Eskigazi köyündeki Demir ailesi ile akraba olabilir. İkisi de Kumki sülalesinden ve ikisinde de Şemo var.
SilBüyükler demiyorlar mı hangi köyler bize yakın?
Köyde sülaleye mala meheye evlo diyorlar
YanıtlaSilTeşekürler evet ziro en yakın bilinen akraba köye ve Iğdır'da bir iki köyden bahsediliyor feki hesen ismini çok duyduk sizdende duyunca emin oldum şimdi sağolun
YanıtlaSilSen ne kadar çok baba ismi öğrenebilirsen öğren, biz tüm akrabalarınızı buluruz.
SilBir de Qirka'da hangi aileler Şemo'nun soyundan?
Kılıçarslan keskin demir Taşdemir köyün hepsi redki kumki zaten
YanıtlaSilMerhaba benim de soyadım Can.Kars Gümüştepe dolaylarından Abdülhamit zamanın da dedelerimizin ve ailemize mensup diğer akrabaların topluca göç ettirildiklerini anlattıkları hikayelerden hep dinledik.Osmanlı zamanı ailemizin cansızlar olarak anıldıklarını soyadı alınınca CAN olduğumuz ve diğer cansız erkek kardeşlerine farklı soyismi verdirilerek Karadeniz'in dağlık bölgelerine göç aldıklarını anlatırlardı büyüklerimiz.Ailemizin hem hanefi hem de Alevi mezhebine bağlı bireyleri olduğunu da dinlemiştim.Büyükbaba ve dedelermiz de genel olarak Ahmet Mustafa Yusuf Abdullah abdulbaki gibi isimler almışlar.Bu bilgiler ışığında daha kapsamlı bir bilgiye ulaşmam da yardımcı olursanız sevinirim.Saygılarımla.
YanıtlaSilmerhaba ben serhat kars digor.atalarım 7 kardeşlermiş birisi kaybolmuştur. 1.ÂMO 2.ÂLO 3.FÊRHO 4.QÊTO 5.TÊNO.6.ÂVRAHMAN. 7. İSMİ BİLİNMEMEKTEDİR. En kuçuk kardeşşe lakabı bavô. 6 kardeşin 4' ü kağızmanın yağlıca köyünde yaşamaktaydı. têno ve en küçük kardeş bavô digor yaylacık ( zeynik,tarloi)köyünde yaşamaktaydı.bilgiler bu kadar nerden ggelindiği bilinmemektedir.
YanıtlaSilMerhaba. Mala Tallo (Talloyi) hakkında bilgi, Pıfık ve Zeynık köyü bölümlerinde var.
SilSelamlar.
slm ben kars digor başkoydeyim benim dedem ismi mola ömerin torunuyum acaba bizim dedeler nerden gelmisler soyadimiz ada ve alkan
YanıtlaSilMerhaba. Aile hakkında bilgi Başköy bölümünde var. Ama ailenin nereden Başköye göç ettiğini henüz öğrenemedik.
Silİyi günler bizde Muş Bulanık ta yaşıyoruz.Soy ağacı araştırmalarımda en tepede Bedih mutlu büyük dedem var.Dogum yeri ise Revan olarak gözüküyor.Benim soyadım ise Sarıkaya.Nerden geliyor olabiliriz?
YanıtlaSilKoğak köyündeki Sarıkaya ailesi iseniz, Koğaktaki Sarıkalar Redkiler.
SilRetki aşiretinin Osmanlı döneminde sürgün edilmişlerdir bilgisi yanlış ve kasıtlı yazılmıştır. Retkiler aslen Batman'da göç etmişlerdir. Revanda yıllarca yaşamışlar. Rus ve şia İran'ın katliam ve baskılarıyla hiç etmişlerdir. Revan ve o yörenin nüfusun yüzde 82 müslüman ağırlıklı Kürtlerdi.Rahmetli dedemin babama anlattığı acı bir katliam yapılmış, dediğine Göre öyle böyle katliam olmamış. İran tarihsel kini, idrisi Bitlisinin Yavuz'a olan desteği ni unutmamış, Sünni Şafii Kürtlerden öcünü almistir. Bu katliam ve canını kurtaran müslüman Kürtler yaklaşık on vilayete kaçarak canını kurtarmislar. Boşalan yerlere İran'dan ve diğer yerlerdeki Ermeniler buraya getiriliyor. Bu iş Rus ve İran in bir çalışmasıdır. İng,ve Fransız desteğide az olmamıştır. Bana göre işgal edilen bu topraklar Ermenilerin ana vatanı değil. Buranin asıl adı REVAN dir ve İslam toprağıdır. Ağırlık Retki aşireti ve alt kollarinin vatanı dir. REVAN HANLİGİNİ araştırma bilirsiniz. Osmanlı nin son dönemi ittehaki teraki ve Ermeni tehciri bir proje idi. Ermeniler isyan edecek ve arzulanan bugünkü Ermenistan kurulacakti. Derin konular meramimi ve bilgilerimi kısa öz anlattım.
YanıtlaSilBen kağızman çengilli köyküden biz rwani retki bağlantıs varm babamın bası hasan hasanın babası bekir bekirin babazı ozmand hasan bekir doğum yerleri şamiran köyü osmanl zamanında bişeyler olmuş aras nehirin geçmişler ığdır ığdırdan mılo köyünden durmuşlar ordan kağzmana
YanıtlaSilEşîra Redkan çok büyük bir aşiret.
YanıtlaSilSoy ismi Çarkçı - Keleş - Güneş - Çamkıran - Kösedağ gibi bir çok soy isimler var.
Ardahan/ Göle
Kars/ Digor
Kars/ Kağızman
Muş/Bulanık
Diyarbakır-AMED/ Pirinçlik Elvan
Diyarbakır- AMED/ Farqîn/ Silvan
Ağrı/ Eleşkirt
Ermenistan/Erivan
İran
Kazakistan
Ele Redkan gelek mezine.
Mala telo
YanıtlaSil